Ticaret Bakanı Ömer Bolat, kontroller konusunda Bakanlık olarak çalıştıklarını belirterek, “Cezalar ciddi oranda artırılacak. Hatta geçici kapatma cezası bile teklif edeceğiz. Elbette Meclis bunu takdir edecektir.” söz konusu.
Bolat, Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonunda Bakanlık ve bağlı kuruluşlarının 2024 yılı bütçe görüşmelerinin ardından milletvekillerinin sorularını yanıtladı.
İç süreç rejimine ilişkin bir soruyu yanıtlayan Bolat, Türkiye’nin Anavatan Partisi döneminde dışa açık büyüme modeliyle kalkınma tekniğini benimsediğini söyledi.
Zamanla hammaddeyle daha fazla katma değer elde edemeyen ihracatçıların kapasitelerini karşılamak için yurt dışından hammadde getirip işleyip ihraç etme yöntemine başvurduklarını belirten Bolat, “Buna dahilde işleme rejimi denir. Şu anda son 10 yılda toplam ihracatımız içinde dahilde işleme rejiminin payı yüzde 42. 6. Dahilde işleme rejiminin toplam ithalatımız içindeki payı yüzde 13,5.” dedi.
Bolat, siyasi diyalog açısından Avrupa Birliği ile ilişkilerini 2019 yılında durdurduğunu ancak ekonomiTicaret ve ticaret noktasında çalışmaların devam ettiğini belirterek, göreve geldikten sonra Avrupa Birliği yetkilileriyle 4 temasta bulunduklarını söyledi.
Bakan Bolat, Avrupa Birliği’nin Türkiye ile yeni döneme giren, ticaret yüklü, Gümrük Birliği’ndeki sorunları karşılıklı telafi etme iradesi gösteren bir tutum içinde olduğuna dikkat çekerek, şöyle konuştu: “Şikayetlerimizi dile getirdiğimizde Vize konusunda yaşanan sıkıntıların aşılması açısından en üst noktaya ulaştığımızı belirterek, ‘Yeni bir hazırlık içerisindeyiz. Vize kolaylaştırma sürecini başlatacağımız cevabını aldık’ dedik.
10 aylık süreçte ulaştırmada kota konusunda ciddi bir sorun yaşanmadığını belirten Bolat, sadece Macaristan ile ilgili bir durum olduğunu, ek transit ve ikili kotalar konusunda anlaştıklarını ifade etti.
Bolat, söz konusu ülkelerle ikili müzakereler yoluyla bu tür durumların aşılacağını, AB’nin söz konusu kotaların artırılması konusunda ülkelere tavsiyelerde bulunacağını belirterek, bunun Avrupa Birliği’nin genel bir meselesi olmadığını kaydetti.
“Ceza yoksa denetlemenin bir anlamı yok”
İç ticaretle ilgili konulara da değinen Bolat, “Her işletmenin, esnafın, şirketin başına bir komando ya da özel harekât biriminin getirilmesiyle ya da komuta yoluyla fiyatların belirlenmesi mümkün değildir.” söz konusu.
Bolat, kontrollerde uygulanan cezaların caydırıcı olmasının önemine dikkat çekerek, “Ceza yoksa denetim yapmanın bir anlamı yok. Geçen yıl bu dönemde cezalar bütçe döneminde artırılmıştı. Biz de cezaları artırdık.” Bakanlık olarak bu konuyla ilgili çalışacağız. Cezalar ciddi oranda artırılacak. Hatta geçici kapatma cezası bile teklif edeceğiz. Bunun elbette takdiri Meclis’te olacaktır.” İfadesini kullandı.
Alışveriş merkezlerinin (avm) perakende sektörüne etkisine ilişkin bir soruya yanıt veren Bolat, Türkiye genelinde 450 alışveriş merkezi bulunduğunu ve son birkaç yıldır yeni AVM açılmadığını söyledi.
Bolat, talep olmadan hiçbir şeyin üretilemeyeceğini kaydederek, “Burada bizim görevimiz başta küçük esnaf ve sanatkarlar olmak üzere perakende sektörünün yaşayabileceği ortamı oluşturmak ve bunun kurallarını belirlemektir.” dedi.
Zincir marketlerle ilgili olarak Türkiye’de yaklaşık 40 bini zincir olmak üzere toplam 80 bin market bulunduğunu kaydeden Bolat, “Perakende kanununda yapılan son değişiklikle marketlerin çalışma sistematiği ve işleyişine ilişkin zorlayıcı tedbirlerimiz var. Tedarikçi ve üreticilerle ilişkiler. Piyasada yaptığımız denetimlere öncelikle marketlerden başlıyoruz. Kimin hata yaptığını da biliyoruz.” “Bizim umurumuzda değil. Arkadaşlarımız da yeni bir düzenleme üzerinde çalışıyor.” Bu kelimeyi kullandı.
Bolat, kooperatiflere yönelik eleştirilerin haklı olduğunu belirterek, “Türkiye’de tarım ürünlerinin kooperatifler aracılığıyla piyasaya sunulması konusunda aslında istediğimiz noktaya gelmedik. Kadın kooperatiflerini desteklemeye yönelik tedbirlerimiz artıyor.” söz konusu.
Gümrük kapılarında yürütülen çalışmalara ilişkin bir soruya yanıt veren Bolat, şunları söyledi:
“Hakkari, Van ve Ağrı’da ticari araçların çalışabileceği 3 adet gümrük kapımız var. Gümrük açılmasının da karşı ülkenin isteğine bağlı olduğunu bilmemiz gerekiyor. Karşı taraf gümrük kapısı açıp gerekli altyapıyı sağlayacak mı? Mesela Van Kapıköy’de “Biz tam hizmet vermeye çalışıyoruz ama İran tarafında yol konusunda ciddi sıkıntılar var.”
Komisyonda Ticaret Bakanlığı’nın 2024 yılı bütçesinin yanı sıra Rekabet Kurumu ve Helal Akreditasyon Kurumu bütçeleri de kabul edildi.
(Bitti)
