İlk düğüm çözüldü ‘ralli kapıda’
Birol BOZKURT
Türkiye, Singapur’da düzenlenen Mali Eylem Görev Gücü (FATF) Genel Kurulu’nun ardından Ekim 2021’den beri dahil olduğu gri listeden çıkarıldı. Kararla, yabancı yatırımcıların Türkiye’ye sermaye akışlarında ivmelenme bekleniyor. Borsa İstanbul Cuma günü gelen gri listeden çıkış haberini ilk başta coşkuyla karşıladı, endeks 10 bin 800 puana kadar ulaştı. Ancak kapanışa doğru bankacılık endeksinin yüzde 3,25 gerilemesi ile günü 10 bin 647 puanla tamamladı.
İşlem hacminin 121,1 milyar liraya yükseldiği borsada gıda sektörü yüzde 3,09 primle ilk sırada yer aldı. Kapanışa doğru BİST’te satışların yoğunlaşmasının ay sonu hesap kapatmalarından kaynaklandığını söyleyen uzmanlar yabancı yatırımcıların hisseden tahvile geçişlerinin devam ettiğine dikkat çekti. Endeks yukarıda 10 bin 800 puanı aşmakta zorlanırken, 10 bin 600 puan desteğinin de altına düşmedi. Yeni haftada sermaye girişleriyle birlikte yükselişin sürmesini bekleyen uzmanlar yaz sonuna kadar TL bazında endeksin 12 bin puan, dolar bazında ise 400 dolar seviyesinin beklenti dahilinde olduğunu söylüyor. Uzmanlar yılsonunda ise 15 bin puan seviyesinin gündeme gelebileceğini belirtiyor.
Gözler Moody’s’in not kararında
Yılın ilk yarısında zor günler geçiren endeks, yıla 7 bin 412 puandan başlamıştı. Borsayı negatif etkileyen birçok etmene rağmen endeks 11 bin 88 puanla tüm zamanların zirvesine yükseldi. Uzmanlar yılın kalanında gri listeden çıkış kararının yükselişi destekleyeceğini ve Türkiye’ye sermaye akışının güçleneceğine vurgu yapıyor.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s’in 19 Temmuz’da Türkiye’nin notuyla ilgili vereceği karar fiyatlamalar üzerinde etkili olacak bir diğer önemli gündem maddesi olarak öne çıkıyor. Moody’s ocak ayında Türkiye’nin kredi notu görünümünü “durağan”dan “pozitif”e çevirmişti. Diğer kredi derecelendirme kuruluşları S&P ve Fitch bu yıl Türkiye’nin kredi notunu birer kademe yükseltmişti. Moody’s’in de temmuz ayındaki toplantısında not artışına gitmesi bekleniyor. Moody’s’den iki kademelik bir artış gelmesi halinde piyasalarda momentum artabilir.
Borsada 10 bin 800 seviyisi önemli
Ayrıca gri listedeki ülkelere uygulanan politikaların kaldırılması ithalat ve ihracatçı şirketleri pozitif anlamda etkilemesi bekleniyor. Yabancı sermaye akışının hızlanmasıyla beraber, şu sıralar tahvil faizlerine olan yabancı ilgisinin hisse senedi piyasasına yönelmesi bekleniyor. Teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10 bin 800 ve 10 bin 900 seviyelerinin direnç, 10 bin 600 ve 10 bin 500 puanın destek konumunda bulunuyor.
Ekonomist Emrah Lafçı: Gri liste yerine getirmemiz gereken tek koşul değil
Türkiye yaklaşık 3 yıl sonra gri listeden çıktı. Gri listeye kara paranın aklanması ve terörün finansmanıyla yeteri kadar mücadele edilmediği için girilmişti. Dolayısıyla bu listeye girmenin de çıkmanın da ekonomi otoritelerinin attığı adımların ötesinde sebepleri var. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yanında özellikle İç İşleri Bakanlığı’nın görevini layıkıyla yerine getirmemesi ve getirmesi bu listeye girip çıkmamıza neden olan temel unsurlardan. Gri listeye girmek yabancı yatırımcıların Türkiye’ye yatırım yapmaları için bir yeter koşul değil gerek koşuldur. Gri listeye girmeden önce nasıl ki ülkemize yoğun bir yabancı girişi gerçekleşmediyse, çıktıktan sonra da hızlı bir giriş beklememek gerekir. Bu konuya bir sürecin bir parçası olarak bakmalı ve yerine getirmemiz gereken başka koşulların da olduğunu unutmamalıyız.
İnfo Yatırım Sat. Paz. Direktörü Sertaç Ekeke: Yaz sonuna doğru 12 bin puana yükseliş olabilir
Uzun zamandır beklediğimiz gri listeden çıkış haberini almış durumdayız. Her beklentinin sonlanması gibi cuma gününü de özellikle bankacılık tarafından gelen satışlarla kapattık. Gri listeden çıkış hikayesi yeniden yabancı girişi patikasının açılması için bir işaret fişeği diyebiliriz. Bundan sonraki dönemde not artışları yeni raporlar ekstra fon girişleri beklentimiz dahilinde.
Özellikle son dönemde satış yiyen Tüpraş Türk hava yolları ve benzeri büyük kağıtların yeniden toparlanması özellikle yabancı alışları gelmesi ile mümkün gibi gözüküyor. Hala yan tahtalarda hikayenin sınırlı kalacağı ancak büyük tahtaların hareketleriyle yaz aylarının sonuna doğru 12 bin seviyelerinin beklenti dahilinde olduğunu söyleyebilirim. Son çeyrek ile birlikte gelecek bilançoların takibi oldukça önemli olacak bu bilançoların güçlü gelmesi faiz indirim patikasına da girilmesi ile birlikte 400 dolar endeks beklentisini gerçekleştirebiliriz.
Ata Yatırım Araştırma GMY Cemal Demirtaş: Türkiye’nin uzun dönemli istikrarına inanç artacak
Türkiye’nin gri listeden çıktığı FATF tarafından resmi olarak açıklandı. Bu konu yılın başından beri piyasaların gündeminde yer almaktaydı. Özellikle Meclis’te geçen kripto yasası da aslında Türkiye’nin önünde teknik bir engel olmadığını işaret ediyordu. Türkiye’nin gri listeden çıkmasını, Türkiye’nin yatırım yapılabilirliğini, hem doğrudan yatırımlar hem de portföy yatırımcıları açısından, artırabilecek bir gelişme olarak değerlendiriyoruz. Uzun vadede, böyle bir karar hem fon akışları hem de Türkiye ekonomisi açısından oldukça olumlu.
Gri listeden çıkması uzun vadeli beklentileri destekler. Önümüzdeki 3-6 aylık dönemde enflasyonla mücadeledeki başarı ve hükümetin ekonomi programının beklendiği gibi gitmesi, piyasaların yönünü bulmasında belirleyici olacaktır. Yılın 3. Çeyreği ileri dönük olarak bize çok daha somut ipuçları verecektir. Yüksek faiz ve sıkılaştırmanın etkilerinin hissedilmesiyle ekonomide yavaşlama daha somut hissedilirken, iç talepte normalleşmeyle birlikte Türkiye’nin uzun dönemli istikrarına olan inanç da artacaktır.
Ekonomist Prof. Dr. Sinan Alçın: Gri listeye neden girdiğimiz daha önemli
İki tane liste var. Bir gri liste, bir siyah liste var. Türkiye gri listeye ikinci kez girmişti. Ve evvelsi gün itibariyle de bu listeden çıktı. Türkiye’nin gri listeye girdiği tarih 2011. O dönem yine Mehmet Şimşek yönetiminde 2014 yılında gri listeden çıktı. Şimdi de 2021 yılında gri listeye dahil olmuştu ve Cuma günü gri listeden çıkarıldık. Bir de siyah liste var. Siyah listede hali hazırda 3 ülke, Kuzey Kore, İran ve Myanmar olduğunu görüyoruz. Burada tabii şu soruyu sormak gerekir.
Türkiye’nin gri listesinden çıkmasından ziyade gri listeye girmiş olmasının haber değeri daha yüksek bence. Dolayısıyla burada Türkiye’nin daha kalıcı biçimde bu sermaye hareketlerinin daha kontrollü hareketi ve kara paranın aklanmasına ilişkin daha kalıcı önlemlerin de ortaya konulması gerekir. Ancak bu takdirde beklendiği gibi gri listeden çıkıldığı için değil, kalıcı olarak kara paranın aklanmasına ilişkin önlemlerin alındığı ve mali piyasalara, ulusal mali piyasalara daha güvenli bir izlenim verildiği durumda sermaye girişini teşvik edebilir.
BankPozitif Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Erkan Kork: “Türkiye’ye ciddi bir sermaye akışı başlayacak”
Kısa ve orta vadede gri listeden çıkışın olumlu etkilerini göreceğiz. Uluslararası yatırım fonlarının büyük bir kısmı gri listedeki ülkelere yatırım yapamıyordu. Artık fonlar Türkiye’ye yatırım yapabilecek. Ciddi bir sermaye akışının başlayacağı kanaatindeyim. Şirket satın alma-birleşme süreçlerinde de artış olacağını düşünüyorum. Pay piyasaları tarafında da TL varlıklara olan ilginin artmasını bekliyorum. Türkiye gri listeden çıkmak için bugüne kadar önemli reformlar gerçekleştirdi. Sırada yapılan çalışmaların meyvesini almak var. 19 Temmuz’da uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s’in Türkiye değerlendirmesi bulunuyor. Kararın, Moody’s raporuna da olumlu yansımasını bekliyorum.